2012 Avrupa Futbol Şampiyonası 25 milyar dolarlık fırsat yarattı. Öğrenci olarak gidenler kendi işini kurdu.
Ukrayna’yı son yıllarda Turuncu Devrimi, Rusya ile yaşadığı doğalgaz sorunları ve Eurovision Şarkı Yarışması’ndaki başarısı ile hatırlıyoruz. Ancak Ukrayna, bugün 50 milyon nüfusu ile büyük ve el değmemiş bir pazar olarak karşımız çıkıyor. Özellikle 2000–2005 yılları arasındaki hızlı ekonomik büyümesi, Ukrayna’yı sadece geçiş ekonomileri arasında değil, Avrupa ülkeleri arasında da öne çıkardı. Kalifiye ve ucuz işgücüne sahip olmasının yanında bilim ve teknoloji konularında da Ukrayna, oldukça ileri gitmeyi başarmış bir ülke. Ukrayna şimdi ise kendisi için tarihi bir fırsata odaklanmış durumda. 2012 Avrupa Futbol Şampiyonası’nı Polonya ile ortaklaşa düzenleyecek olan ülke, bu organizasyon için 25 milyar dolarlık yatırım planlıyor. Ukrayna yetkililerine göre bu pastadan pay almanın tam zamanı. Ülkenin bu kapsamda birçok 5 yıldızlı otele, yeni otoyollara, restoranlara ve alışveriş merkezlerine ihtiyacı var.
GİDEN GERİ DÖNMÜYOR
Ukrayna'da dikkat çeken başka bir nokta ise Türk girişimcilerin çokluğu. 150'den fazla Türk işadamı Ukrayna'da yaşıyor. Hatta kendilerine ait bir işadamı dernekleri de var. Türk öğrenci istatistikleri de oldukça ilginç. 10 bini geçen Türk öğrenciler, verilere göre okulu bitirdiklerinde de Ukrayna'dan dönmüyorlar. Bir çoğu kendi işini kurup girişimci olurken, bir çoğu da burada iş bulup evleniyor. Edindiğimiz bilgiye göre, bugün Ukrayna'da öğrenci olarak gidip kendi işini kurmayı başaran 50'den fazla Türk bulunuyor
TÜRKİYE İLE İLİŞKİLER GELİŞİYOR
Türkiye ilişkileri de son yıllarda katlanarak artıyor. Türkiye’nin Ukrayna’ya ihracatı 1.5 milyar doları bulurken, Ukrayna’dan Türkiye’ye ithalat 3 milyar dolar seviyelerinde seyrediyor. Sanayi bakımından da Ukrayna ön plana çıkmayı başarmış bir ülke. Çelik, kömür, makine, takım-tezgah, boru ve silah sanayinde Avrupa’da önemli bir yere sahipler. Özellikle silah sanayinde; Tank, zırhlı araç, füze, radar, piyade silahları satışından önemli gelirler elde ediyorlar. Türkiye’ye uçakla sadece 1.5 saatlik mesafede olan Ukrayna, jeopolitik bakımdan Türkiye’ye çok benziyor. Çok sayıda değişik komşusu var. Kuzeyde Beyaz Rusya, kuzeydoğu ve doğuda büyük komşusu Rusya, güneybatıda Moldova ve Romanya, batıda Macaristan, Slovakya, Polonya bu önemli ülkeyi çevreliyor.
ZENGİN YER ALTI KAYNAKLARI VAR
Ukrayna, çok zengin yeraltı ve yerüstü kaynaklarına sahip. Bu kaynaklar arasında 47 milyar ton ile kömür ilk sırayı alırken, 28 milyar ton ile demir cevheri, 1.5 milyar ton ile kireç ve kireçtaşı diğer önemli kaynaklar arasında yer alıyor.
BAVUL TİCARETİ CAZİBESİNİ KAYBEDİYOR
İki ülke arasında bir dönem önemli ticaret hacmine ulaşan bavul ticareti ise eski cazibesini hızla yitiriyor. Özellikle hükümet bu konuda yaptığı yasal değişikliklerle bu ticareti asgariye indirmeye çalışıyor.
DOĞRUDAN 22 MİLYAR DOLAR YABANCI SERMAYE ÇEKTİ
Ukrayna’ya yapılan doğrudan yabancı yatırımları da rekor kırıyor. 2007 yılında 22 milyar doları yabancı yatırımcı çeken Ukrayna, bu konuda birçok teşvik politikası da izliyor. Yabancıların yatırım yaptıkları sektörler arasında ise metalurji, finans, araç ve araç yan sanayi ticareti ve imalatı, inşaat, gıda, finans, ticari kiralama, emlak hizmetleri ön sırada yer alıyor. Türkiye’nin Ukrayna’daki doğrudan yatırımları ise 200 milyon dolar civarında seyrediyor.
YÜZDE 5 BÜYEYECEK
Uluslararası ekonomik araştırma kuruluşlarınca Ukrayna ekonomisinin bu yıl yüzde 5 büyüyeceği enflasyon oranının ise yıllık yüzde 10 olacağı tahmin ediliyor. Artan doğalgaz fiyatları ve ülkenin ana ihraç ürünü olan demir-çelik fiyatlarının uluslararası piyasalardaki dalgalı seyri nedeniyle cari açığın artmaya devam edeceğine ise kesin gözüyle bakılıyor.
TÜRK FİRMALARI MÜTEAHHİTLİKTE ÖNDE
Ukrayna'daki Türk firmalarının tamamına yakınını küçük ölçekli firmalar oluşturuyor. Bu yatırımlar arasında ağırlıklı olarak, gıda ve içecek, temizlik malzemeleri, hazır giyim, orman ürünleri, maden ve metal, inşaat ve inşaat malzemeleri göze çarpıyor. Ukranya’da dikkat çeken Türk yatırımlarının başında ise Efes Pilsen Bira Grubu’nun Ukrayna’nın Odesa şehrine yaptığı yatırım var Turkcell, Digital Cellular Communication ile ortaklık kurarak Ukrayna’nın üçüncü büyük GSM yatırımına girişti. Aygaz, Ukraynalı Chem Oil ile Ukraine LLC'yi kurdu ve LPG ihraç terminali işletmeciliğine başladı. Rusya menşei LPG'yi Türkiye'ye ihraç eden şirketin adı Illychevsk Gas Transshipping Terminal olarak değiştirildi. Ukrayna’nın üçüncü büyük operatörü Aastelit'in kule taşeronu olarak faaliyete baslayan Mega Design, bugün çelik konstruksiyon imalatında önemli bir yere sahip. Bünyesinde ise 35'i Türk olmak üzere 250 kişi çalıştırıyor. Bunun dışında Evyap, Beta Temizlik, Ata Gıda gibi firmaların yatırımları da önemli yer teşkil ediyor. Ukrayna’da da bir çok ülkede olduğu gibi müteahhitlik hizmetlerinde Türkiye epey mesafe kat etmiş durumda. 2007’de Türk firmalarının Ukrayna’da üstlendikleri müteahhitlik hizmetlerinin toplam tutarı bir milyar doları geçiyor. Devam eden işler arasında, konut, iş merkezi, otel, köprü ve yol inşaatları yer alıyor
Ukrayna’da Türk firmaları tarafından üstlenilen belli başlı işler ise şunlar,
Doğuş Grubu: 5 yıldızlı otel inşaatı,
Yüksel İnşaat: ticaret merkezi,
Teknotes İnşaat: konut ve ticaret merkezi inşaatı
Erbek İnşaat: Yalta/Kırım dinlenme evi ve otel inşaatı
ENKA: Donetsk şehrinde stadyum inşaatı
Özar Akyapı: Konut
DP Gür İnşaat: konut
UKRAYNA TİCARET MÜŞAVİRİ HER KONUDA YARDIMCI OLUYOR
Ukrayna’nın Türkiye Ticaret Müşaviri Alper Toközlü’ye göre, ülke Türkiye'ye olan coğrafi yakınlığı ve 50 milyonluk bir pazar teşkil etmesi nedeni ile oldukça önemli bir pazar. İki ülke arasındaki ticaret istenilen düzeye henüz gelmedi diyen Toközlü, Ukrayna pazarına ilişkin bize şu bilgileri verdi; “Yetişmiş insan gücü ve hammadde kaynaklarının zenginliği düşünüldüğünde iki ülke arasındaki ticaret hacminin ve Türkiye'nin Ukrayna'daki yatırımlarının istenilen seviyede olduğu düşünülemez. Firmalarımızın sadece dış ticaret yoluyla ticari ilişkilerini sürdürmesi yerine ekonomik ilişkilere de ağırlık vererek Ukrayna’da yatırıma yönelmeleri, ekonomik ve ticari ilişkilerimizin geleceği açısından çok önemli olduğunu düşünüyorum”
MEVZUATLARI KARIŞIK
Ukrayna ile ticaret düşünen girişimcilerin mutlaka uğraması gereken adres ise Senexpo Uluslarası Fuarcılık A.Ş. Sadece iki ülke arasındaki ticareti geliştirmeyi hedefleyen ayrı bir şirketi ile burada faaliyet gösteren şirket, Her yıl Ukrayna’da bir çok fuar düzenliyor. Senexpo Satış Pazarlama Koordinatörü Mustafa Karaman Ukrayna’daki şirketin girişimcilere her konuda yardımcı olduğunu söylüyor. Ukrayna’nın yabancı yatırımlara ihtiyaç duyduğunu anlatan Karaman şu bilgileri veriyor; “Tarıma dayalı sanayi, imalat sanayi, elektronik sanayi, metalurji ve haberleşme sektörlerinde önemli fırsatlar var. Türk girişimciler ile Ukrayna’daki firmalar arasında işbirliği sağlamayı hedefliyoruz. Bu ülkede dikkat edilmesi gereken prosedürler var ve oldukça karışık. Eski Sovyet döneminin ayrıntıcı yapısı hala çok hakim. Bu konuda girişimciler bazen büyük zorluklar yaşıyor. Hatta tüm parasını kaybedenler oluyor”
FIRSATLAR
Tarım arazilerinin uzun vadeli kiralanması yoluyla özellikle mısır veya ayçiçeği gibi ürünlerin yetiştirilmesi ve ihraç edilmesi mümkün
Tarımla ilgili diğer alanlarda da modernizasyon ve yeniden yapılandırma faaliyetleri konusunda yabancı yatırımcıya ihtiyaç duyuluyor.
Ukrayna, makine imalatı ve bilimsel araştırma konusunda ciddi bir potansiyele sahiptir. Know-how konusunda iş birlikleri gerçekleşebilir
Ukrayna firmaları çoğunlukla küçük miktarlarda mal talep ediyor. Bu kapsamda yerel toptancılar ya da perakendeciler ile ortaklık pratik bir yöntem olabilir
Şehir merkezlerinde market zincirleri veya alışveriş merkezlerinin sayısı hızla artıyor.
Bu alanda karlı yatırımlar arasında yer alıyor
Ukrayna’da birbirine ardına Türk bankaları faaliyete geçiyor. Finans alanında Türkiye önemli bir ivme kazanmış durumda. Finansal ortaklıklar da karlı görünüyor.
Mevcut Türk lokantalarına yoğun bir ilgi var. Bu alana yatırım kazandırabilir
Türk tesktil markalarının birçoğu Ukrayna’da yakından biliniyor ve Türk malının kaliteli bir imajı var. Giyinmeye düşkün Ukrayna halkı da düşünüldüğünde bu alanda yatırım cazip olacaktır.
Isıtma sistemlerinde birçok Türk firması pazarda yerini alabilmek için yoğun çaba içinde. Ukrayna televizyonlarında dahi Ufo gibi Türk firmalarının reklâmlarını görmek mümkün. Bu alanda da pazar oldukça cazip
İnşaat ve inşaat malzemeleri, kimya, tekstil, elektrik ve elektronik, kauçuk gibi alanlar işbirliği yapılabilecek sanayi dalları
BUNLARA DİKKAT
Marketlerde poşetler ücret karşılığı satılıyor
Ev kiraları çok yüksek bir oda daireler 600 ile 800 dolar arasında
Yiyecek ve içecek gayet ucuz
Halkın büyük bir bölümü İngilizce bilse de konuşmaktan hoşlanmıyorlar.
Metroları savaşlarda sığınak olarak kullanıldığı için basık ve çok derinde yer alıyor
Yazın 20 derecelerde seyreden sıcaklık kışın eksi 40’lara ulaşabiliyor.
Rüşvet her alanda karşınıza çıkabilir
Irkçı gruplar sıkça gösteri yapıyor ve bazen yabancılara ciddi saldırılar olabiliyor
Taksiciler ile mutlaka pazarlık yapılması gerekiyor.
Kadınların tamamı şık giyiniyor ve markalı ürünleri tercih ediyor
Uzun vadede kalmayı ya da öğrenci olarak gitmeyi planlayanlardan AIDS testi isteniyor
Hizmet sektörünün neredeyse tamamında self servis uygulaması var
Kiev ile İstanbul arasında saat farkı yoktur
Geniş caddeleri nedeni kalabalık ve karmaşa ortamı yok
Başkent : KİEV (Nüfusu 2,6 Milyon)
Yüzölçümü : 603.700 km²
Nüfus : 48.998.500 ( Ekim 2001)
Konuşulan dil : Ukraynaca, Rusça, Tatarca
Din : %85'i Ortodoks Hıristiyan, %10'u Grek-Katolik, %3'ü Protestan , %1,3'ü Yahudi ve %0,7'si Müslüman'dır(tatarlar).
Etnik Grup Yapısı : %73'ü Ukraynalı, %22'si Rus, %5'i ise Belarus, Yahudi, Kırım Tatarları, Kazan Tatarı, Moldovalı, Polonyalı, Macar, Romen, Rum, Alman, Bulgar ve Ermeni'dir.
Eğitim : Okur-yazar oranı %99’dur.
Para Birimi : Hryvnia 1 USD=5,05 HRN)
Sınır komşuları : Beyaz Rusya, Rusya Federasyonu, Polonya, Slovak Cumhuriyeti, Macaristan, Romanya, Moldova
Büyük şehirleri : Kiev (2.6 milyon), Harkov (1.5 milyon), Dnipropetrovsk (1.1 milyon), Donetsk (1 milyon), Odesa (1 milyon), Zaporojje (871 bin) ve Liviv (797 bin)dir.
vizeukrayna@hotmail.com
+380 93 7907577